Mặc dầu tìm được bạn tri âm, bạn trai thấy lòng mình chưa thỏa mãn. Nếu không có khoa tình yêu thì không làm gì cắt nghĩa được những huyền nhiệm của sáng tạo và bảo tồn vạn vật. Mấy dòng nầy diễn tả đúng hình ảnh con người không lý tưởng, bị nghèo đi tận tâm hồn, có rất đông ở thời đại chúng ta.
Không phải tự họ ở dơ đâu, mặc dầu ở dơ có thể làm cho ai đã hôi lại càng tanh ói hơn. Mà theo tâm lý hễ tình yêu thông phát ra đòi sự đền trả nhất là khi tình yêu ấy bị vi phạm. Thật lạ, Triết học thì bạn trai có lẽ chưa thông, nhưng họ ưa có thái độ triết gia, hiểu theo nghĩa không hay, khi thấy bao nhiêu khuyết điểm của xã hội.
Người cha nhiều khi cứng cỏi, khô lạc không thuyết dụ họ được, chớ bà mẹ chân thành, dịu ngọt có thể đi sâu tận cung tương tâm hồn họ. Tất cả các cảnh vật ấy làn say đắm tâm hồn bạn trai. Bị em út ăn hiếp họ tha thứ dễ dàng.
Nếu cơm là thức ăn của thể xác họ thì trong tuổi nầy nhạc và thơ là thực phẩm tâm hồn họ. Thưa bạn, tất cả những lý do có thể làm cho trên mặt bạn trai như có tết. Tâm hồn họ không để họ sống trong hiện tại mà xô đẩy họ vào những mơ tưởng đâu đâu.
Danh dự nếu được, ta lãnh nó một cách bình tĩnh. Hồi lúc thơ ấu họ có kể gì đến các đứa bé ở gần họ đâu. Lấy nhục tình làm phương thế tìm nhục lạc: cho nhục tình là xấu mà vẫn tìm nhục lạc, tìm cách bẽn lẽn trong tinh thần che giấu.
Người ngon ngọt lại hiểm độc. Nhiều bạn trai khác chân thành mà non kinh nghiệm, đem các điều phẫn uất của mình đối với thượng cấp, đem chương trình mình tính ở tương lai cho họ thông cảm họ liền đem cảm thông cho thượng cấp thế là thượng cấp in trí xấu, thù hại. Nói vậy không phải bạn trai cần bắt chước những góc cạnh yếu hèn của phụ nữ.
Còn bạn nói nếu không tổ chức xã hội, cải tổ chánh trị, giáo luyện thanh niên theo chương trình của bạn thì sẽ hỏng và lắm lúc bạn cảm thấy bạn là tối cần cho mọi người. Họ vô chơi được là họ vô chơi ngay. Nhưng tại sao ta không tỏ ra hợp lý và khôn ngoan hơn chúng.
Mà một khi lao mình vào thì trước sau, dù muốn dù không nó cũng dẫn đến nhịp đàn tối hậu của bản nhạc yêu đương là việc tính giao. Nếu ấu thời của bạn trai là một sáng xuân hoa cười thì thanh thời của họ có những phút mà tâm hồn họ là nghĩa địa chiều thu. Jean Le Presbytre gọi sự mê sách của các bạn trai mà tôi nói rõ tiểu thuyết ở đây là cơn khủng hoảng.
Nhưng bản chất củatính nầy là duy nhất . Họ chuyển mình mạnh đến thành niên để rồi thành nhân . Bà ngoại thôi nói chuyện Tấm Cám thì họ ngủ.
Thật vậy, họ có thể nhỏ tuổi, học hành kém bạn gái, nhưng giải quyết vấn đề thuộc lãnh vực ý chí thì bạn trai gồng gánh. Trong lãnh vực tình ái, một đ àn bà sang ngang cách tội lỗi có thể sợ bán mất tình yêu, gia đình sụp đổ. Edward Montier nói: Đàn ông cung cấp rồi rút lui, đ àn bà thụ nhận rồi giữ gìn.