Còn khi mới xem qua cuốn nào có các nguyên tắc thực hành có thể bị cho là sách lý thuyết. Chỉ khi nào giải quyết được các vấn đề này, bạn mới có thể đọc sách ở trình độ cao hơn. Sau khi đánh dấu các từ khó hiểu, bạn cần phải thực hiện tiếp bước thứ hai theo quy tắc 5 của quá trình đọc phân tích.
Một độc giả kiên quyết làm ngơ trước mọi cám dỗ thì có lẽ không nên đọc sách thực hành. Bạn đừng quên rằng một từ có thể biểu thị nhiều thuật ngữ. Mỗi ngày có vô số sách báo viết về các chủ đề như sắc tộc, tội phạm, thực thi pháp luật, nghèo đói, giáo dục, phúc lợi xã hội, chiến tranh và hoà bình… Phần lớn các tác phẩm này đều mượn tư tưởng và ngôn ngữ từ các ngành khoa học xã hội.
Nếu ai đó khuyên bạn nên tìm nghĩa của một cuốn sách mà bạn không hiểu bằng cách đọc trước các lời bình thì đó là một lời khuyên tồi. Tác giả có thể giúp bạn giải quyết vấn đề mà không cần phải có dụng ý từ trước. Ví dụ câu trích từ tác phẩm The Prince (Quân vương) của Machiavelli sau đây:
Và khi đã đọc xong, rất có thể bạn kết luận là một nửa số sách bạn đọc không liên quan gì đến chủ đề cả. Mong muốn ấy nhiều khi nằm trong tiềm thức mà họ không nhận biết được. Tức là bạn sẽ ý thức sâu sắc hơn về những chân lý vĩnh cửu và vĩ đại của đời người.
Chúng tôi gọi những câu hỏi về sự tồn tại và những điều xảy ra trên thế giới hay về những điều mà con người nên làm hay nên tìm kiếm là các câu hỏi hạng nhất. Nếu có, độc giả sẽ ít nhiều hành động theo cách mà sách đã nêu. Ví dụ các câu hỏi mang tính lý thuyết sau: Vấn đề đó có tồn tại không? Nó thuộc loại nào? Tại sao nó tồn tại? Nó có thể tồn tại trong điều kiện nào? Nó phục vụ mục đích gì? Hậu quả do sự tồn tại của nó gây ra? Những thuộc tính đặc trưng của nó là gì? Mối liên hệ giữa nó và những vấn đề khác cùng loại hoặc khác loại như thế nào? Nó sẽ diễn biến ra sao? Hoặc những câu hỏi mang tính thực hành như: Nên tìm kiếm những mục tiêu nào? Lựa chọn phương tiện nào cho một mục đích cụ thể? Phải làm gì và theo trình tự nào để đạt được mục đích nhất định? Trong điều kiện hiện tại, làm thế nào là đúng hoặc tốt hơn nên làm gì? Trong hoàn cảnh nào thì làm việc này tốt hơn làm việc kia?
Với tư cách là độc giả, họ đối thoại với những tác giả khác cũng như cách mà mỗi người chúng ta đối thoại với tác phẩm chúng ta đang đọc, mặc dù, có thể chúng ta không viết nên những tác phẩm khác. DỮ KIỆN LÀ NHỮNG NHẬN ĐỊNH ĐÚNG. Kinh nghiệm đặc biệt chỉ có ở những người chấp nhận khó khăn để khám phá ra nó.
Chúng tôi đã nói rằng, các khoá dạy đọc tốc độ cơ bản chỉ mang tính chữa cháy, có nghĩa là chúng chủ yếu chỉ hướng dẫn đọc theo cấp độ đọc sơ cấp. Tuy nhiên, cách này sẽ không hiệu quả nếu bạn không tỉnh táo khi đọc sách. Một lời giới thiệu súc tích về tính chỉnh thể phải chỉ ra được những phần chính tạo nên cuốn sách đó.
Ý NGHĨA CỦA CUỐN SÁCH? Bạn phải hỏi ý nghĩa của những thông tin mà cuốn sách mang lại là gì? Tại sao tác giả cho rằng cần phải biết những điều này? Bản thân bạn có cần phải biết không? Và nếu cuốn sách không những cung cấp thông tin mà còn mở mang kiến thức cho bạn thì điều đó nghĩa là bạn cần đào sâu tìm tòi hơn nữa bằng cách hỏi thêm sẽ có gì xảy ra tiếp theo, tác giả còn có ngụ ý gì và đề xuất gì thêm. Khi nói chuyện nghiêm túc, chúng ta muốn có thể thyết phục người khác hoặc tạo cho họ niềm tin vào những vấn đề mình nói. Trong khoa học và triết học, các phần được sắp xếp theo trật tự logic còn trong một câu chuyện, chúng được sắp xếp theo trình tự phát triển (có phần mở đầu, phần giữa và kết thúc).
Các phần nhỏ đó có thể ở trang này hoặc trang kia, nhưng nhìn chung đều về cùng một chủ đề. Câu và đoạn văn là các đơn vị ngữ pháp, đồng thời là đơn vị ngôn ngữ. Đọc những cuốn sách này sẽ không quá khó khăn nếu bạn luôn tâm niệm rằng mục đích chủ yếu không phải để trở thành chuyên gia mà chỉ là hiểu vấn đề.
Các triết gia không làm việc trong phòng thí nghiệm, cũng không nghiên cứu thực địa. Nhưng các câu hỏi của trẻ em thì không hạn chế ở những điều mà một cuốn bách khoa toàn thư có thể trả lời. Mặc dù vậy, câu chuyện vẫn có một sự thống nhất trong chuỗi hành động và tuyến tư tưởng chính, giúp xâu chuỗi toàn bộ tình tiết lại với nhau.