Không phải họ có ý thức rõ rệt: sự đòi hỏi cảnh ấm cúng của đôi vợ chồng đâu. Bạn đã biết con tim của bạn trai vào buổi dậy thì đã chuyển mình: Họ nghe tâm tình luyến ái như gió lạ nhẹ nhàng phớt qua vườn lòng họ. Nền giáo dục cũ phải đánh cho một giá tréo.
Họ tin tương lai họ sẽ rực rỡ trong một gia đình như ý. Họ không tưởng tượng được mình kết duyên vơí một người mà mình không cho là chim sa cá lặn. Bạn đừng để mình trở thành một ông sẽ có bà vợ nguyền rủa vì chồng bội bạc, không chung thủy, mang đủ thứ bệnh di truyền.
Nhưng vì khát vọng tận hiến, tham vọng ở tương lai bao la quá nên họ đâm ra sống hơi lạc lẽo với những người mà họ gặp hằng ngày trong cuộc sống. Về đường xã giao với kẻ ngoài đối tượng yêu của họ, họ tỏ ra nhàm chán qua loa. Bị bịnh, bị sa thải, không có phương thế chơi, bị cấm chơi thì họ ở ngoài cuộc chơi ngó láo láo vậy.
Họ nhận thấy mình là vật chi chi trong xã hội gia đình, trong xã hội học đường hay bất cứ ở một đám đông nào. Mà có lỗi cũng vẫn khóc, buồn cả ngày, tìm thượng cấp xin lỗi được mới yên. Không phải họ chỉ hồi tưởng những thú ái ân, mà vì giàu lý trí, ký ức họ thường quay lại trong đầu óc những kỷ niệm pha màu sắc ân nghĩa.
Và bạn, tôi không trách bạn, chỉ xin bạn đừng quá dè dặt đến bi quan, cũng đừng vội vàng đến cẩu thả. Làm tác văn thì họ viết văn đọc vừa nổ mắt vừa điếc rái một lượt. Nó tạo cho ta lầm lạc này là tưởng mình thấu triệt được người bạn trai mà mình thường tiếp xúc.
Có một thời gian nào đó nó được nuôi dưỡng trong tình cảm lãng mạn. Có kẻ tưởng mình mang một chứng bệnh gì quái gở do những tư tưởng ô uế xác thịt. Về già thì lòng họ teo héo lại.
Nếu gương mặt của bạn trai lúc tinh thần họ xuống dốc là một tấm thảm rong rêu tang chế ở nghĩa địa thì gương mặt của bạn trai khi hăng chí đúng là cành mai vàng rực sáng mồng một tết nguyên đán. Yêu bạn mình như một thần tượng duy nhất là lầm đường. Họ hồ nghi không ai quan tâm tới họ.
Trong những tổ chức thanh niên, khi gọi nam thanh lại để truyền lệnh, cho khẩu hiệu, người ta thấy trên gương mặt đa số sự sẵn sàng: dấu hiệu của lòng tốt vàng ngọc. Vì có căn tạng tính dục như vậy nên bạn trai lúc gặp bạn gái nhan sắc hay khi bàn chuyện với người yêu hay có cái ngó dài đắm đuối, hay tỏ ra những thái độ âu yếm. Tật nầy thứ bạn trai ấy không dùng tâm linh dục để diệt trừ mà chỉ lo học hành, về sau lúc thành nhân vẫn còn và gây cho họ nhiều hối hận.
Mấy anh mấy chị, ai không biết ghét họ, nói họ là hỗn mỗi khi nói gì họ sân si, chống chỏi. Tư tưởng, nói năng, hành động lắm lúc rất hời hợt, nông nỗi ngoài sức ta tưởng tượng. Trong khi yêu, tôi sẽ bàn rộng ở chương sau, bạn trai ít dùng óc phán đoán chu đáo.
Điều nầy không oan cho họ chút nào cả. Vì bị bỏ liều nên một số lớn thanh niên ngày nay vô tình sống trong bao nhiêu tội ác về xác thịt rất tổn hại cho sức khỏe cũng như tinh thần chúng. Nếu có cơ hội tiến thân, họ có thể nên người tốt đẹp, hữu ích cho xã hội không thua những bạn trai đang sống sung túc mà thụ giáo đầy đủ.