Lúc họ đang sôi nổi trình bầy ý kiến thì họ nhất định thắng. họ không dễ dàng thấy cái thuận trong cái nghịch, cái thiện trong cái ác. Đi kế cạnh nỗi ngại ngùng của bạn trai trước vạn nẻo đường đời, có niềm băn khoăn về lý tưởng gia đình.
Tôi đã chứng minh chân lý ấy. Họ chưa có ý nghĩ dừng chân lại ở vườn lòng để coi đã nở những hoa tâm tình nào. Một ngòi bút nọ viết về họ:
Họ đứng hằng nữa giờ để nắm một mâm trăng sáng rực những mộng trên trời rằm. Ở Âu, Mỹ ngày trước nhờ nền giáo dục Kitô giáo, đức cao cả nầy được đề cao. Tình tự nhiên có, nó mạnh như vũ bảo.
Nhà giáo dục hãy thế những phút mà sương rơi, nặng trĩu, trên cành, dương liễu, lả lơi, em ơi, gió rơi, lá rơi, em ơi trên vườn lòng bạn trai bằng những lý tưởng, những công tác thúc đẩy yêu đời. Còn bao nhiêu phát triển của những bộ phận khác có liên hệ đến sự truyền sinh trong giai đoạn thanh xuân nầy đã làm cho người bạn trai cảm thấy con người sinh lý của mình thay đổi và họ nghe e thẹn trong cuộc xã giao với bạn gái. Thưa bạn đọc, chắc bạn không kể gì văn đẹp hay không mà chắc chắn là bạn ngán cái éo le của chữ tình.
Lần nọ tôi đến thăm, ông gặp tôi bắt tay rồi vào nhà trong báo với bà ra tiếp khách. Song họ thấy các kẻ nầy chưa tốt đủ. Một điều không ai chối cãi được là ở đại học trong bất cứ quốc gia nào, nam sinh viên bao giờ cũng đông hơn nữ sinh viên.
Muốn thấy thiên địa đổi đời thì coi cái bếp của họ. Đây nữa! một lỗ mọi của sông sâu tình ái nổi sóng gió của bạn trai: tôi muốn nói sự mê say những hình ảnh giai nhân có chữ ký kỷ niệm và nhất là những hình ảnh ái ân biểu lộ những lối hành dâm theo sự chỉ huy của quỷ dâm dục. Trong cuốn Toi quy deviens homme, Jean Le Presbytre cho in một hình thanh niên đang bắn tên.
Về lợi ích của hai thứ tinh thần nầy, là chúng bỏ túc nhau. Cũng có nhiều nhà giáo vô lớp nói mỉa mai các bạn trai học dở hay lỗi lầm, nói bằng một giọng vô tình tỏ ra rằng các bạn trai là gốc cây, không biết nhục nhã, về nhà quên hết. Mà thời đại bây giờ là vậy đó bạn.
Trong xã hội có biết bao cô gái viết hằng trăm lá thư thề tạc một chữ đồng đến xương với tình lang, biết bao người gái đã làm vợ rồi, đang làm vợ mà gặp bạn tình cũ vẫn mua bán tình chung cách tự nhiên. Đàn ông, trong đó có bạn trai dễ tha thứ một phần tạitính tự nhiên quảng đại, thích đại cương không ưa chi tiết, phần khác tại yếu đuối tự căn tạng tính dục. Aùi tình tàng trữ nhục tình có năng lực giúp người bạn trai thể hiện nhiệm vụ làm cha.
Sự phát triển sinh lý của bạn trai từ lối họ 12 đến hai mười mấy tuổi là sự phát triển ngó thấy và gây ảnh hưởng mạnh mẽ trên con người tâm lý của họ. Nhiều bạn gái bị sa lưới thứ bạn trai ác độc mà có tướng diện chồn già nầy. Tôi không hiểu kỳ cục là tội lỗi đâu, mà hiểu là dị thường kiểu con nít.
Kẻ có bổn phận rèn người, lo giáo luyện các bạn trai ấy. Các cực khổ nhỏ mọn mà họ chịu bây giờ gợi lại cho họ những hy sinh, nhất là hy sinh thầm kín của người bạn trăm năm: Tại tài lôi cuốn? Tiền lòa con mắt? Cũng có.