Bạn trai chuyển mình để vươn đến những trách nhiệm tương lai bằng sức sống vật chất cũng như tinh thần rất dồi dào và đời họ sẽ lên hương nếu thuyền đời họ được một tay lái sáng suốt. Ta không có quyền dại, bị gạt để chừng hối hận đời đã lên meo. Họ vô tình hay cố ý tìm kiếm cho mình những cuộc tình duyên mà trong mỗi cái có mầm tan vỡ.
Cái thời trẻ dại ấy qua, qua. Đi chợ gặp cầu ngập gần trôi, qua xong họ xô cầu cho trôi luôn. Có gia đình cũng đông người đấy mà họ nghe như mình lạc giữa một nghĩa địa.
Những nỗi niềm lo âu, xao xuyến, hoang mang mà bạn trai thường có là những nỗi niềm của tuổi thanh xuân đang hướng về chương trình tương lai. Tại sao một bà mẹ khi nghe con hỏi tại đâu có nó, khi biết nó sớm muộn cũng tìm biết coi tại đâu có em nó và nó sẽ hỏi những người khả nghi dạy bậy cho nó mà không khôn ngoan cắt nghĩa cho nó những đại cương của huyền nhiệm sự sống. Thực tế bội bạc với bản giấy lắm: nhiều điều ta ngồi một mình trong phòng văn tính hay đẹp, chắc thành công, khi đem thảo luận, thi hành bị chỉ trích, thất bại.
Cũng có nhiều nhà giáo vô lớp nói mỉa mai các bạn trai học dở hay lỗi lầm, nói bằng một giọng vô tình tỏ ra rằng các bạn trai là gốc cây, không biết nhục nhã, về nhà quên hết. Bạn trai nghe lòng mình chuyển động: có một luồn gió lạ về hướng tâm hồn họ. Tôi rất thích tâm hồn bạn trai lúc lòng họ mở cửa như vậy.
Cho tới chừng bạn gái buông ra được câu: Đi đâu chẳng biết con ngưởi sở khanh thì hồng nhan đã rủ rượi phong trần. Mẹ không biết sẽ có con mà chính con cũng không biết sẽ ra đời. Quan sát kỹ người ta thấy tâm hồn họ có lúc như sa mạc vắng, có lúc âm u như rừng thẳm, có lúc náo động như biển ba đào.
Ba mới đánh xong vì làm rách quần, họ khóc sơ một chút rồi đi đẽo nạng giàn thung. Họ chỉ nỗ lực đóng kịch một chút thôi rồi họ cũng trở lại sống con người có vẻ khô lạt căn bản của mình. Ai ấy phải khác hơn là người trong gia đình.
Bạn bảo lấy cục gạch kê chân ghế. Họ lắc đầu, không biết trả lời sao. Monsabre dặn dò thanh niên: Trước khi lao mình xuống nước người ta dò dòng sông.
Tôi gặp cậu trai 11 tuổi leo một cây dừa. Phải nhận thức lẽ huyền diệu nầy của Tạo hóa, người ta mới hiểu được tại sao người bạn trai, người bạn gái có thể xác, tâm hồn mang nhiều điểm khác nhau mà tự nhiên đến tuổi dậy thì, có xu hướng sống hợp nhất nhau. Họ vẫn có thể yêu một người con gái, vừa có lúc chưởi kẻ ấy, xử tàn tệ như đánh đập nữa.
Họ đem tình yếu ấy hiến cho Thượng đế và nhân loại: thế là họ đi tu, tu vì tận hiến, vì muốn hy sinh, giúp ích chớ không vì trốn đời ích kỷ. Đây một trái dừa uống nước chưa quăng gáo, vài chiếc guốc hư. Những cơ quan giáo dục có hai mặt giới, nếu khéo huấn luyện vẫn có kết quả khả quan.
Tuy nhiên những nhận xét trên là cho đa số để nói rằng trong nữ giới vẫn có những lý trí sắc bén khi bên nam giới không thiếu bộ óc ngu đần. Ta không đ ào luyện những bạn trai giàu tự ái thì đ ào luyện ai. Rủi mất thăng bằng, cậu té trên nền xi măng mà không biết tởn.