Tuy nhiên, những mô tả đó vẫn quan trọng vì câu chuyện của Thucydides có ảnh hưởng tới phần lịch sử tiếp theo của nhân loại. Một người đọc truyện giỏi sẽ không thắc mắc về thế giới do tác giả tạo ra. Các bước sẽ được trình bày theo trình tự diễn ra của chúng.
Nhưng không phải lúc nào tác giả cũng dự đoán đúng điều này. Hay như trong cuốn The Wealth of Nations (Sự thịnh vượng của các quốc gia) của Adam Smith, độc giả được trợ giúp ngay từ đầu bởi chính lời giới thiệu cảu tác giả về bố cục của cuốn sách. Sách đã được dịch ra nhiều thứ tiếng khác nhau như Pháp, Thụy Điển, Đức, Tây Ban Nha và Italia.
Hãy coi việc đọc một cuốn sách là cuộc đối thoại giữa bạn và tác giả. Những cuốn sách thuần tuý thông báo cho bạn những điều bạn chưa biết nhưng không giúp bạn hiểu được bản chất của chúng thì tình trạng cũng như trên. Đọc truyện ngắn thường dễ hơn tiểu thuyết, và đọc một bài báo thường dễ hơn đọc một cuốn sách cùng chủ đề.
Do đó, bạn cần phải nhanh chóng nhận ra tác phẩm mình đang đọc thuộc loại sách giả tưởng nào. Vấn đề là yếu tố nào được nhấn mạnh hơn. Chỉ khi áp dụng cách này mà bạn vẫn không hiểu được thì mới phải nhờ đến chú thích hoặc ghi chú kèm theo.
Chúng ta học những kinh nghiệm đúc kết trong cuộc sống hằng ngày, kinh nghiệm sẵn có hoặc kinh nghiệm mà các tác phẩm giả tưởng đã tạo ra trong trí tưởng tượng của chúng ta. Tolstoy từng có một thuyết về lịch sử. Chúng ta thường mặc định là tác giả cuốn sách chúng ta muốn đọc kỹ phải là người giỏi hơn ta, nhất là khi đó là một tác phẩm vĩ đại.
Tiêu biểu như cuốn Lives of the Noble Grecians and Romans (Cuộc đời của những người Hy Lạp và La Mã đáng kính) của Plutarch. Theo kinh nghiệm của chúng tôi, một số người có học vấn ở mức này sẽ có khả năng đọc chủ động và phân tích. Chỉ khi đó, họ mới sẵn sàng nghiên cứu vở kịch kỹ hơn và cẩn thận hơn vì lúc này họ đã hiểu vở kịch đủ để nghiên cứu sâu hơn.
Hơn nữa, có một mối liên hệ nghệ thuật tương quan trong việc viết sách tham khảo. Những câu hỏi liên quan đến sự tồn tại và thay đổi (giải quyết những cái tồn tại hay xảy ra trong cuộc sống) thuộc về phần nhánh triết học lý thuyết hay suy luận. Nó không đáng để nỗ lực.
Nếu ở trên chúng ta đề cập đến vấn đề một từ có thể biểu thị nhiều thuật ngữ thì đây lại là trường hợp một thuật ngữ có thể được biểu đạt bằng hai hay nhiều từ đồng nghĩa. Có ý kiến cho rằng, đọc đồng chủ đề (theo nghĩa rộng nói ở trên) là điều không thể. Khi bạn tìm hiểu một bài thơ hay, đọc đi đọc lại, trăn trở suy nghĩ về nó trong suốt cuộc đời, bạn sẽ luôn tìm thấy ở đó có những điều mới mẻ, những niềm vui hạnh phúc và cả những ý tưởng mới về bản thân bạn cũng như thế giới.
Khi đọc đồng chủ đề, độc giả đọc nhiều sách chứ không chỉ một cuốn và tìm mối liên quan giữa các cuốn sách đó cũng như mối liên quan đến chủ đề mà chúng cùng đề cập. Giai đoạn sẵn sàng đọc được đánh giá qua các bài kiểm tra, hoặc được giáo viên - những người rất giỏi phát hiện ra khi nào một học sinh sẵn sàng đọc - ước đoán. Bạn phải nhận ra một lập luận ngay khi thấy nó.
Một vài trong số đó là các bài dài nhiều trang, số khác là các đoạn chính hay thậm chí là một phần của đoạn. Vì thế, nhiều người đã vội kết luận rằng cố gắng đọc một cuốn sách khó ngay từ lần đầu tiên là một sai lầm. Sự ngu dốt thứ nhất là của những người mù chữ, nên không thể đọc được.