Điểm nhấn của lối tư duy chiếc mũ vàng chính là sự khám phá những xét đoán tích cực. Đó là dấu hiệu đòi hỏi anh ta phải suy nghĩ tích cực. Chúng ta hãy chuyển từ chiếc mũ màu vàng sang chiếc mũ màu trắng-
Nếu không có chiếc mũ đỏ tư duy chúng ta có xu hướng dùng những từ giới hạn với những sắc thái biểu đạt nông cạn để biểu lộ sự đa dạng của xúc cảm. Anh Morrison, anh có thể sử dụng chiếc mũ đỏ và nói cho tôi biết quan điểm của anh? Trên thực tế, kết luận đó có thể là kết luận đúng, nhưng chỉ có điều mọi người đã không có cơ hội để chứng minh điều đó.
Với cách định sẵn: mọi người định sẵn trật tự và số lượng mũ đội trước khi bàn bạc sự việc, mà chiếc mũ đội đầu tiên là chiếc mũ màu xanh da trời. Sử dụng thường xuyên chiếc mũ xanh tư duy góp phần thúc đẩy đưa tư duy sáng tạo vào lối tư duy thường lệ của mọi người. Mục đích chính thứ hai của khái niệm sáu chiếc mũ tư duy là cho phép một sự chuyển dịch trong tư duy.
Chúng ta có thể cho là kỳ quặc khi những người Nhật Bản không hề thích sự tranh luận. Nhưng vào lúc phải quyết định vấn đề thì hầu như những ý kiến đó không được chính họ xem xét và lựa chọn. Một trong những cách lý giải hợp lý đó là nền văn hoá Nhật Bản không chịu ảnh hưởng bởi lối suy nghĩ của những người Hy Lạp, do những thầy tu thời Trung cổ xây dựng nên nhằm bài trừ những người không theo dị giáo.
Và động lực thúc đẩy mọi người vượt qua những trở ngại chính là lợi ích họ đã nhìn thấy trước đó. Một hoạ sĩ thường có phong cách riêng và anh ta áp dụng phong cách đó cho tất cả các bức vẽ của mình. Theo quan niệm truyền thống của phương Tây về quá trình lập luận thì: nếu quá trình tư duy không đúng, thì kết luận được đưa ra sau đó cũng sẽ là một kết luận không đúng.
Ông muốn cụ thể hoá sự chính xác của những phạm trù như Công lý và Tình yêu thông qua những ứng dụng lệch lạc. Xét cho cùng, khi chúng ta đưa ra những quyết định theo cách của chúng ta, chúng ta ít nhiều cũng trải qua những quá trình tương tự (thuận và nghịch, cảm giác và thực tế). Rõ ràng sự xét đoán (lối tư duy mũ vàng và mũ đen) là cần thiết đối với quá trình tư duy.
… Có đề xuất rằng chúng ta nên làm việc vào thứ bảy và nghỉ vào ngày thứ tư giữa tuần. Sự kích động có vai trò như một cú huých chúng ta thoát khỏi mẫu tư duy hiện thời. Rõ ràng là mọi người đều biết đến mục đích để tư duy là gì, nhưng mọi người đường như chẳng bao giờ nói ra điều này, ngay cả nói về mục tiêu tổng thể hoặc những mục tiêu trước mắt.
…Khi lạm phát xảy ra, mọi người có khuynh hướng tiết kiệm tiền. Chiếc mũ trắng tư duy có những nguyên tắc và phương hướng áp dụng. Và khi đó, vai trò của thẩm phán trở nên rất kỳ cục.
Cũng như tư duy lôgic dựa trên ngôn ngữ biểu tượng của cách cư xử (một thế giới riêng), tư duy mới lạ dựa trên những hệ thống khuôn mẫu của cách cư xử (cũng là một thế giới riêng). Tôi viết những dòng chú thích đặc biệt này bởi có một vài người khi đọc cuốn sách này có thể hiểu sai về tư duy mũ đen, coi xấu chiếc mũ này. Lối tư duy chiếc mũ xanh là một lối tư duy của những nỗ lực trọng tâm và cẩn trọng hướng đến sự thay đổi.
Bạn có thể nghĩ về một trang trong một cuốn từ điển và sau đó mở từ điển ra đúng số trang đó. Khái niệm về cách tư duy theo cấu trúc khác hẳn với khái niệm tư duy như trong một cuộc thảo luận tự do không cần cấu trúc tổng thể. Lối tư duy mũ xanh da trời được dùng để tổ chức các khía cạnh khác của tư duy giống như việc sẽ ưu tiên sự xét đoán hoặc liệt kê những mặt hạn chế.