Khi bị lão hoá, trí tuệ mới mất đi sức mạnh tăng kỹ năng và hiểu biết. Nếu so sánh, bạn sẽ thấy các nhân vật chính cao lớn hơn so với những người trong nhóm Chorus. Một số người viết có khả năng kiểm soát rất tốt - họ biết rõ điều mình muốn viết, và chuyển tải chúng rất chính xác.
Nếu là tác phẩm hư cấu, việc trả lời câu hỏi này khá dễ dàng. Cả kinh nghiệm chung và kinh nghiệm đặc biệt đều liên quan tới quá trình đọc sách lịch sử. Nhưng vì các tác giả không ai giống ai nên ta phải tiến hành bước tiếp theo.
Thứ ba, bạn cần tránh thiên vị đến mức mù quáng. Hầu hết các bài thơ hay đều có mâu thuẫn. Khi đọc thơ, bạn không cần để ý đến thuật ngữ nhưng phải chú ý tìm ra những từ khoá bằng cách nhận thức rõ yếu tố tu từ chứ không phải bằng sự phân tích ngữ pháp.
Vì vậy, nếu bạn muốn dựa vào bách khoa toàn thư để triển khai một đề tài nào đó thì không nên bó hẹp trong một cuốn. Nói cách khác, việc biết một người có những phẩm chất đáng được hâm mộ luôn đi trước việc ham muốn người đó. Đó là những quy tắc chung, có thể áp dụng cho tất cả các thể loại văn học giả tưởng dù ở thể văn xuôi hay thơ (bao gồm cả sử thi), dài hay ngắn, dễ hay khó.
Xác định một hoặc nhiều vấn đề mà tác giả đang tìm cách giải quyết. Có những dấu hiệu rất dễ nhận biết như rất nhiều cuốn có từ tiến bộ trong tựa đề, nhưng hầu hết các cuốn sách cũ, dù có liên quan đến vấn đề cũng không hề sử dụng thuật ngữ này. Vì thế, có thể khẳng định rằng chúng ta không nên và không thể đọc một cuốn sách nào một cách cô lập hoàn toàn.
Chúng ta đã quen với những kiểu trộn lẫn như vậy nhưng với trường hợp của khoa học xã hội thì có khác. Cho dù giáo viên có thể giúp học sinh bằng nhiều cách, nhưng chính học sinh là người phải học. Khi đọc một cuốn sách, bạn có thể hiểu rõ mọi điều tác giả trình bày, hoặc không hiểu gì cả.
Nhận định và lập luận là những đơn vị logic, hay đơn vị tư duy và tri thức. Vấn đề là yếu tố nào được nhấn mạnh hơn. Tất nhiên nói như trên không có nghĩa là nếu người thầy hiện hữu trả lời câu hỏi của bạn, thì bạn không còn gì để làm.
Người ta còn gọi cấp độ này là đọc so sánh. Bản tính của trẻ em là thích đặt câu hỏi. Ta chỉ nên sử dụng để xoá bỏ những mâu thuẫn về những điều là sự thật hiển nhiên.
Ở đây, chúng ta đang giả thiết về những vấn đề có thật, tức là động vật và con người là có thật. Nói cách khác, chúng ta phải chấp nhận một thực tế là nếu từ ngữ của ta và của bất kỳ tác giả nào trùng khớp nhau thì cũng chỉ là do tình cờ. Còn với những vấn đề do khoa học xã hội giải quyết, chúng ta thường có những ý kiến hết sức mạnh mẽ.
Do đó, các cấp độ của việc đọc mang tính tích luỹ. Tài liệu tham khảo đều nói về những vấn đề hoàn toàn quen thuộc với người đọc. Ngủ gật hay để đầu óc vẩn vơ trong suốt thời gian bạn định dành cho việc đọc nhằm mở rộng hiểu biết, nghĩa là bạn đã làm thất bại mục đích của chính mình.