Bạn không muốn nhận, nhưng cũng không muốn từ chối nó. Và dựa theo Chiếc mũ trắng tư duy, ngay cả khi có hai luồng thông tin trái ngược nhau được nêu ra, tranh luận cũng sẽ không nổ ra. Kết thúc hội nghị, ngài Anthony Mason, chủ tịch hội nghị đã nói với tôi rằng sẽ sử dụng câu chuyện tôi kể, bởi vì thông thường trong các cuộc tranh luận, cả hai phía đều cho rằng mình đúng, trong khi họ lại xem xét các khía cạnh khác nhau của vấn đề.
Theo cách này thì tư duy dùng để biện hộ chứ không phải để khám phá. Chúng ta sử dụng một ý tưởng để xem xem nó sẽ mang lại cho chúng ta điều gì, dẫn chúng ta tới đâu, và làm cho chúng ta tiến về phía trước. Chúng ta thường có xu hướng chỉ nhìn vào giải pháp thông minh sau chót.
Tôi có cảm giác rằng tất cả chúng ta muốn thoả thuận này được ký kết. Tiếp theo chúng ta sử dụng chiếc mũ đen để xem xét kỹ lưỡng những rủi ro, nguy hiểm và thâm hụt. Tư duy thường diễn ra theo xu hướng trôi giạt, bàn tán dông đài và phản ứng lại với những gì xảy đến tại từng thời điểm.
Khi bạn sử dụng chiếc mũ trắng tư duy, rõ ràng là không có chỗ cho những tình cảm, cảm nhận trực giác, sự xét đoán dựa trên kinh nghiệm, cảm xúc, ấn tượng và chính kiến cá nhân. Nho giáo giúp chúng ta có những hành vi ứng xử phù hợp với đồng nghiệp, với cấp dưới, cấp trên và với người thân mà không cần quan tâm tới tính cách cũng như những biểu hiện tâm lý của họ như thế nào. Nếu chúng ta nhìn thấy một điều gì khác biệt, xúc cảm của chúng ta có thể thay đổi với sự thay đổi về mặt nhận thức.
Tư duy có thể khiến xúc cảm thay đổi. Sử dụng chiếc mũ đen, người tư duy được khuyến khích để hiện hết khả năng thận trọng của mình. Nhưng ngoài ra chúng ta còn có nhiều cách lý giải khác.
… Tôi sẽ xem xem liệu có những cách khác đơn giản hơn để điều chỉnh tiền trả lãi cho mỗi khoản tiền của mỗi người. Sẽ không có sự chọn lọc theo quan điểm cá nhân cũng như nâng cao hoá sự việc. Tự tư duy đòi hỏi đến cấu trúc của chiếc mũ xanh.
Tôi có linh cảm rằng mảnh đất ở đằng sau nhà thờ này sẽ rất đáng giá trong vài năm tới. Mọi người hãy sử dụng chiếc mũ vàng để thảo luận và sau đó nói cho tôi biét tính khả thi của ý tưởng đó. …Trong những dãy núi cách thị trấn của chúng ta chừng 50 dặm có rất nhiều mạch nước.
Điều này có thể dẫn đến ý tưởng rằng nên có dịch vụ bảo hiểm có thể chuyển đổi được. Nó sẽ không bao giờ được chấp nhận đâu. , đó là nhu cầu khẳng định bản thân, chứ không phải là lối tư duy mang tính xây dựng.
Trước khi diễn ra cuộc bầu cử đầu tiên ở Nam Phi, người ta đã yêu cầu tôi giảng dạy phương thức tư duy sáu chiếc mũ cho những người đứng đầu Uỷ ban hoà hợp dân tộc, những người sẽ chịu trách nhiệm giải quyết các vấn đề nội bộ. Trong một quỹ thời gian hạn hẹp, mọi người tập trung giải quyết vấn đề, thay vì bàn luận dông dài. Đó là cơ chế “ghép đôi không xứng”.
… Làm như thế nào để khiến khách hàng của chúng ta thỏa mãn và khuyến khích bạn của họ đến nghỉ ở khách sạn của chúng ta. Tuy nhiên, bằng việc sử dụng chiếc mũ đen, mọi người có cơ hội chỉ ra những thiếu sót trong quá trình tư duy. Ở một vài quốc gia, họ đã bắt đầu thực hiện điều này.