tôi nói vậy và buồn mà nhận rằng phần đông người ta không đọc thơ. Muốn sống đầy đủ, điều kiện thứ nhất là phải kiểm soát được trí óc. Chắc các bạn nói "Ông ấy muốn thuyết mình cách sống 24 giờ một ngày? Thì mình vẫn sống 24 giờ một ngày, có khó khăn gì đâu? Mình làm được hết thảy những việc muốn làm, lại còn dư thì giờ để dự các cuộc thi do các tờ báo tổ chức nữa.
Đó là tôi mới kể tên những cuốn nên đọc trong bước đầu để tìm hiểu nghệ thuật thôi. Xin bạn ra mặt đi, để tôi tin chắc đã có người như bạn mà từ trước tôi chưa được gặp. Than ôi! Tôi không giúp bạn được việc ấy.
Y có thể chết trôi trước khi tới cảng Said; y có thể bỏ mạng một cách không vẻ vang chút nào trên bờ Hồng hải; ý muốn của y có thể không bao giờ thực hiện được. Và bây giờ mỗi tuần để ra một ngày tùy ý muốn làm gì thì làm, không có chương trình, không phải gắng sức, tôi nhận rõ được giá trị của ngày trong tuần đối với tâm trí tôi. Thành thử có hàng chục vạn giờ mất đi như vậy mỗi ngày chỉ vì người ta ít nghĩ đến thì giờ lắm, không bao giờ đề phòng để khỏi đánh mất nó.
Có một bộ óc biết tuân ý ta thì nên lợi dụng nó một cách tối đa. Thành một nhà chuyên môn cũng thú lắm chứ! Cứ tiếp tục đi, cứ tiến tới.
Câu châm ngôn đó chưa đúng hẳn. Đối với kẻ nào khác thì như vậy có thể hơi hữu ích, còn đối với mình quả là không hợp". Nó chỉ cần thay đổi công việc, chứ không cần nghĩ, trừ những lúc ngủ.
Thế thì tại sao bạn lại không rời khỏi nhà, lại cột đèn gần nhất với một cái vợt rồi nhận xét đời sống của các loài bướm đang đập cánh chung quanh ánh sáng, rồi sắp đặt lại những điều tìm được rồi dựng lên một thuyết? Khi bạn ở nhà ra đi, bạn tập trung tư tưởng vào một vật nào đó (mới đầu, vào bất cứ vật nào cũng được). Chắc chắn là như thế sẽ có lợi.
Tôi xin để bạn ở lại đó tới 6 giờ chiều. Bạn thử theo đi, bạn sẽ thấy phương pháp ấy chữa được phân nửa những bệnh trong đời, nhất là bệnh ưu tư - cái bệnh khốn khổ, có thể tránh được và có thể làm cho ta mắc cỡ. Mặc dầu vậy, tôi vẫn phải viết vì cần phải viết.
Bạn thừa nhận rằng tôi đã chọn ví dụ đó không phải vì nó có lợi đặc biệt cho thuyết của tôi chứ? Lẽ ấy tự nhiên, tầm thường nhất, từ đời nào tới giờ ai cũng biết nhưng chứa một chân lý sâu xa mà phần đông chúng ta suốt đời không nhận chân được. Và có thể thoả mãn lòng khao khát hiểu biết của ta mà không cần đến văn chương.
Một nguy hiểm nữa, là bị buộc chặt vào chương trình như một tên nô-lệ bị buộc chặt vào cỗ xe. Khi bạn đã chăm chỉ bỏ ra mỗi tuần bảy giờ rưỡi để luyện sinh lực trong ba tháng rồi, thì lúc đó bạn có thể lớn tiếng ca hát và tự nhủ rằng mình có thể làm được những việc phi thường. Cũng chẳng cần sách.
Ông miễn cưỡng làm việc, càng trễ chừng nào cành hay; và vui vẻ đứng dậy ra về, càng sớm chừng nào càng tốt. Thành một anh chàng rởm là một điều rất dễ mà cũng rất tai hại. mà trong khi làm việc, ông không cho bộ máy của mình chạy hết công suất của nó đâu.