Quần áo họ treo chài treo lưới. Bạn trai lối 12, 13 tuổi có sự sinh hoạt trí tuệ kỳ lạ. Đừng gợi lại những kỷ niệm ghi bóng quả tim, để rót thêm cho nhiều tâm hồn buồn tợ một chén đầy, một giọt nước khiến cho tâm hồn khổ đau.
Đây hai gương Têrêsa lúc chôn vùi đời xuân trẻ của mình trong Tu viện kín tự xưng là linh hồn nhỏ bé mà bây giờ ai cũng biết tiếng vì đã thành đại thánh. Đôi khi họ hơi lố lăng trong cách ăn nói, khi họ bàn về điều xấu ta đừng rầy liền. Đó là quân thù của ý chí chớ không phải là ý chí.
Mà rồi lại non kinh nghiệm, không dám. Thanh niên không trong sạch thì thanh niên làm sao chắc khỏi khả ố. Còn nếu bạn trai bước vào cửa hôn nhân .
Kỳ thực họ có một thứtính tôi không biết gọi là thứ gì mà nó cà rị cà mọ, cà riềng cà tỏi, nhẻo nhẹt, tỷ mỷ, thắc mắc, rắc rối. Thế mà khi viết những cánh thư tỏ niềm ái ân thì chẳng những lẹ như Kiều (vạch da cây vịnh bốn câu ba vần) mà còn đầy hình ảnh, màu sắc, văn chất, văn khí, đủ điều. Có nhiều người rất hèn hạ bất kể nhân cách của mình miễn sao được ân huệ thôi.
Họ cảm thấy sự hiện diện của bạn gái là một đòi hỏi thầm kín của tâm hồn họ, một tâm hồn thèm khát niền an ủi, sự khuyến khích, ủy lạo. Rồi khi thèm khát nhục lạc mà bất kể lương tâm nữ thì người ta ngần ngại gì mà không đem các mánh lới cáo già để lường gạt. Người ta thường bắt gặp họ một mình đứng cô đơn gần một dòng nước đang lững lờ trôi, hay thả hồn theo cánh bướm non để lo nghĩ về tương lai.
Người xưa nói: lời nói bay đi, chữ viết tồn tại. Tuy suy nghĩ như vậy, tôi không dám quả quyết đ àn ông là phái yếu về quan điểm nầy. Khủng hoảng nầy nguy hiểm nhất trong các cuộc khủng hoảng tâm lý bạn trai.
Họ chưa biết ai là tri kỷ nhưng có tật coi ai cũng là tri âm. Thứ tình quái thai có thể làm đời bạn lên mốc. Về mặt sinh lý, đặc biệt nhất là người bạn trai vì có sứ mệnh truyền sinh nên những bộ phận sinh dục được tạo hóa sáng lập theo một sự khôn ngoan đặc biệt mà trong chương sau tôi sẽ nói rõ.
Về cảnh sống đời sau, về kinh nghiệm họ cười nhạo. Tôi đã gặp trên hai nam thanh khật khùng, tướng diện cà ngất, cà ngơ, ăn nói nhểu nhảo mà hay chọc gái, gặp giai nhân đi theo ngó cách trắng trợn. Xin nhớ lại những nguyên tắc tâm lý tôi bàn trong chương: đời sống tình cảm của bạn trai.
Cung lòng êm ấm của mẹ là cái tổ dịu hiền chứa con, con biết không. Nhưng tâm hồn ấy tôi thấy có thể thành công to mà cũng có thể thất bại to. Muốn nắm tâm hồn bạn trai mà bỏ qua khía cạnh nầy thì nhất định hỏng.
Bà thánh Maria Gorếtti vì được phong thánh vì dám chết khiết bạch dưới lưỡi dao oan nghiệt của chàng Alexandre, tôi không dám xin bạn tiêu diệt ái tình trong bạn đâu. Có người thiếu sự giáo luyện về đức khôn ngoan, hay lấy cái tương đối làm tuyệt đối. Bạn trai buổi đầu tỏ ra rất có lương tâm khi họ nghĩ đến vấn đề nam nữ.