Như vậy, nếu may mà gặp người nào biết ơn mình thì phải vui thích biết bao không? Còn nếu chẳng may thì cũng không đến nỗi thất vọng. Ông nói với tôi: "Cái gì cũng làm cho tôi lo, tôi lo vì tôi ốm quá; vì tôi tưởng rằng tóc tôi mỗi ngày mỗi rụng; vì tôi sợ không bao giờ dành được đủ tiền để cưới vợ; sợ không bao giờ thành một người cha hiền; sợ không cưới được ý trung nhân; sợ đời không sung sướng. "Tiếng tíc tắc của cái nợ đó ám ảnh tôi hoài, làm cho tôi tỉnh khô, trằn trọc suốt đêm trường.
Ở đó trong 13 năm, ngoài các công việc nhà trường, bà còn diễn thuyết về văn chương tại những câu lạc bộ phụ nữ địa phương và một đôi khi trước máy truyền thanh. Từng bộ đội một đã đào ngũ. Nếu Tchaikovsky không bị định mạng cướp mất hạnh phúc, nếu ông không gặp phải người vợ đa nghi, hay thù oán, loạn thần kinh có lẽ chẳng bao giờ ông sáng tác được bản nhạc Symphonie pathétique, ngàn năm bất diệt.
Nhưng khi về nhà để ăn cơm trưa, bạn có thể nghỉ mười phút sau khi dùng bữa. Bà Sarah Bernhard cho ta một chứng cớ có giá trị rằng đàn bà cũng biết hợp tác với những tình thế không thể tránh được. Thể lực đó, tôi đo bằng mày lực kế (dynamomètre) mà tôi bảo họ bóp hết sức mạnh.
Thành thử không ai chế nhạo tôi nữa mà cảm tạ tôi. Nếu không có ebook của bác Vvn đó chắc tôi không đủ kiên nhẫn để gõ cả cuốn. Bạn nên cầu Trời đừng bao giờ bị bệnh thần kinh thác loạn vì không có nỗi đau đơn vật chất nào có thể ghê gớm hơn nỗi thống khổ của một tinh thần hấp hối hết.
Như vậy, đáng lẽ thù oán, ta hãy thương hại và cám ơn Chúa đã sinh chúng ta không giống kẻ thù ta. Vậy chiều chúa nhật đó, tôi vào thẳng trong phòng tôi, tại hội các Thanh niên theo Thiên Chúa giáo ở Thượng Hải, lấy máy đánh chữ ra đánh: Năm trăm năm trước khi Thiên Chúa giáng sinh, triết gia Hy lạp Heraclite bảo đệ tử rằng: "Mọi vật đều thay đổi.
Nên nhớ rằng chỉ có cách luôn luôn coi lại và thực hành để tấn công mạnh mẽ những ưu tư, mới cho ta một tập quán in sâu trong tiềm thức của ta được. Dì phải nuôi tới sáu người con, lại phụng dưỡng thêm hai bà, mà cứ coi như việc thường, Theo dì, chẳng có chi là cao thượng đặc biệt hoặc đang khen hết, chỉ là việc phải, tự nhiên, nên dì mà như vậy thôi. Họ ăn rồi, bàn tán hàng giờ về những kinh nghiệm trong ngày.
Rồi nói với hàm răng, mắt, tay, chân: "Duỗi ra". Bệnh ấy do nghi ngờ, do dự, sợ sệt quá mà sinh ra. Kẻ nào ghi vào đầu thực lý này sẽ không bao giờ nổi nóng với ai, và sẽ không oán trách, không thoá mạ, không ghét bỏ một người nào hết".
Không, nói vậy không đúng. Tôi sẽ không để cho họ làm như vậy". Quả vậy, sàn cứng làm cho xương sống bớt mỏi.
Bạn và tôi, ta có những tài cán riêng, vậy đừng mất công buồn bực vì nỗi không được như người kia người nọ. Ở chương IV bạn đã thấy rằng không thể giải quyết được một vấn đề khi nó còn lờ mờ. Chằng cây nào mọc được ở đó, ngoài một cây sồi quắt queo và chẳng vật nào sống ở đó được, trừ hàng đàn rắn độc.
Chúng ta ai cũng muốn sống cho thoả thích. Lại như chuyện ông S. Nhiều nhà kinh doanh chết sớm vì không biết cách giao uỷ trách nhiệm cho người khác, nhất định làm lấy hết thảy mọi việc.