Điểm nhấn của lối tư duy chiếc mũ vàng chính là sự khám phá những xét đoán tích cực. Hãy hình dung quá trình hoạt động của chiếc máy tính. Nhưng việc chúng ta sử dụng chiếc mũ đen để cân nhắc cũng là một việc nên làm.
Mỗi chiếc mũ biểu thị một kiểu tư duy. Chiếc áo sơ mi vàng là luật bắt buộc của những người muốn chơi trò được thăng chức và mọi người đều biết điều này. Thức ăn vô cùng thiết yếu trong cuốc sống của mỗi chúng ta.
Linh cảm chính là những giả thuyết nhờ vào khả năng trực giác. Kinh nghiệm thực tế chỉ ra rằng những người được coi là có lối tư duy thận trọng và được mọi người phê phán là những người ủng hộ phương thức tư duy sáu chiếc mũ. Như vậy, chúng ta sẽ nhìn nhận khả năng trực giác và những xúc cảm có được như thế nào?
Do đó, trên thực tế, chúng ta thiết lập một hệ thống hai thứ bậc: sự thật dựa trên mềm tin và sự thật đã được kiểm chứng. Dần dần, tấm bản đồ về những vấn đề tiềm tàng, những trở ngại, những khó khăn và nguy hiểm ngày càng hiện rõ. Nếu những qui định trên không được tuân theo tức là chúng ta đã sử dụng sai vai trò của chiếc mũ trắng.
Những người tư duy có xu hướng nhìn xung quanh tìm kiếm một quan điểm dựa trên kinh nghiệm và định kiến và sau đó sẽ tranh luận để bảo vệ quan điểm đó. Tất nhiên lối tư duy phê phán là một phần rất quan trọng của hệ thống tư duy, nhưng không phải lúc nào ta cũng chỉ có lối tư duy phê phán thôi là đủ. Lối tư duy mũ xanh làm ngừng tranh luận và duy trì lối tư duy bản đồ.
Một con vật cũng tự học ra cách nhận biết thế nào là một loài quả độc và những dấu hiệu nào báo hiệu cho nó biết nó sẽ gặp loài động vật ăn thịt nguy hiểm. Chẳng hạn: bạn cần khám phá sự việc; cần giải quyết những mâu thuẫn; cần đưa ra quyết định. Tất cả mọi hành động đều được đề xuất để thực hiện trong tương lai.
Anh ta sống trong ảo tưởng của mình. Tư duy mũ xanh đảm bảo rằng luật của cuộc chơi phải được giám sát. Liệu bạn có thể chỉ tập trung vào dữ liệu thực tế của vấn đề đang thảo luận?
Chiếc mũ xanh chỉ rõ các quá trình tư duy khác – ngay cả khi mọi người chưa sử dụng chiếc mũ tư duy khác. Mục đích đầu tiên là đơn giản hoá tư duy bằng cách cho phép người nghĩ chỉ xem xét một khía cạnh tại một thời điểm. Nhưng mọi người không sử dụng chiếc mũ trắng để tạo ra những ý tưởng mới.
Chiếc mũ đen tránh cho chúng ta không lãng phí tiền bạc và công sức. Lối tư duy chiếc mũ vàng là cơ hội tốt nhất để bạn thể hiện khả năng ứng dụng kết quả của những ý tưởng có sẵn. Liệu chúng ta làm thế nào để thử nghiệm được ý tưởng này.
… Điều mà tôi thực sự muốn làm là vừa tăng giá, lại vừa hạ giá. Tất nhiên là chúng ta nên sử dụng những chiếc mũ riêng biệt để thể hiện riêng xúc cảm và khả năng trực giác, nhưng như vậy chỉ làm vấn đề thêm phức tạp. Tôi nghĩ chúng ta nên thử thêm một vài lựa chọn.