Họ đọc mà không có sự tự do. Điều này nghĩa là bạn phải diễn đạt được toàn bộ nội dung cuốn sách một cách ngắn gọn nhất có thể, nhưng không có nghĩa bạn phải nói cuốn sách đó thuộc loại nào. Như đã nói ở trên, mặc dù kinh tế học thường là vấn đề thực tiễn, nhưng vẫn có sách kinh tế học thuần tuý lý thuyết.
Điều này cũng đúng với cuốn Readers Digest (Tập san bạn đọc) - cuốn tập san chuyên tóm lược những gì nổi bật trong các tạp chí thông dụng hiện thời và cô đúc chúng lại thành từng tập nhỏ gọn. Có thể bạn đã đọc Hiến pháp Mỹ nhiều lần, nhưng bạn chưa áp dụng quy tắc này lần nào thì bạn sẽ thấy việc áp dụng nó giúp bạn thấy được nhiều điều hơn về Hiến pháp Mỹ. Nhưng tất cả chúng ta đều có thể học cách đọc hiệu quả hơn, để hiểu biết hơn bằng chính nỗ lực của bản thân.
Bạn có thể đọc cẩn thận những bài bình kiểu này để thấy quy tắc ba được thực hiện như thế nào. Ai sử dụng sách thực hành cũng phải áp dụng những quy tắc đó cho các trường hợp cụ thể, do đó phải tập đưa ra những đánh giá về những gì đã làm. Có thể, chúng ta không đưa ra được một cách hệ thống những kiến thức đã thu nhận được từ các cuốn sách khác và từ cuộc sống nhưng chúng ta lại so sánh các nhận định và kết luận của một tác giả với những gì ta đã biết từ nhiều nguồn khác nhau.
Đa số ý kiến cho rằng có ít nhất bốn giai đoạn trong quá trình học đọc từ khi bắt đầu đến lúc được coi là có khả năng đọc chín muồi. Đó là sách kinh điển. Sau đó chú ý đến các vị trí của từ xem nó được dùng với nghĩa nào, và dựa vào ngữ cảnh để tìm ra nguyên nhân của sự chuyển đổi sắc thái ý nghĩa.
Không chỉ nhà thơ hiện đại mới khó đọc. Câu hỏi Cuốn sách có đúng không? có thể được đặt ra ở mọi tác phẩm thuộc bất cứ thể loại sách nào mà bạn đọc như toán học, khoa học, triết học, sử học, thơ văn. Họ thường nói chủ yếu về các mối quan hệ tình cảm.
Lúc này, bạn sẽ nhớ lại bước đầu tiên một người đọc phân tích phải làm là trả lời câu hỏi Cuốn sách đó thuộc loại nào?. Tuy nhiên phần này khá dài, trong khi sự thống nhất về nội dung cuốn sách có thể tóm gọn bằng vài dòng dưới đây: Nhưng khi được yêu cầu trình bày lại nhận định theo ý hiểu của họ thì họ thường không thể diễn giải được (ngay cả cách hiểu đơn giản nhất là nếu một vật không tồn tại thì nó không thể hoạt động được).
Chương kế tiếp viết về các quy tắc tương ứng khi đọc những cuốn sách thuộc thể loại này. Khi nói một tác giả trình bày không logic tức là tác giả đã ngụy biện trong quá trình suy luận. Chỉ trong mơ, con người mới tạo ra những thế giới thật sự xa lạ.
Trên phương diện nào đó, không có nhiều điều để nói về các tác phẩm khoa học thường thức. Sẽ không thể có một nền pháp luật tốt nếu đất nước không được trang bị vũ trang đầy đủ. Nhưng nếu bạn tin đó chính là lời của Chúa, thì đó là tác phẩm quan trọng nhất bạn cần đọc.
Ngược lại, bạn phải đọc chủ động, tức là phải thực hiện tất cả các bước đọc phân tích mà chúng tôi đã nêu. Có thể coi việc nêu ví dụ là một cách tốt để giải thích đọc đồng chủ đề là như thế nào. Bạn có thể đưa ra một hoặc hai, ba hay cả bốn luận điểm vì các luận điểm không loại trừ nhau.
Khi đọc đồng chủ đề, điều đầu tiên là bạn phải biết rằng có nhiều cuốn chứ không phải chỉ một cuốn sách bàn về một vấn đề cụ thể. Aristotle cho rằng đoạn trên đây chính là cốt lõi của câu chuyện, phần còn lại chỉ là các tình tiết cụ thể. Hơn nữa, có một mối liên hệ nghệ thuật tương quan trong việc viết sách tham khảo.