Phải thắng sự làm biếng sê dịch nầy. Yêu ai là tự hiến và tận hiến cho người ấy. Thưa bạn đọc, chắc bạn không kể gì văn đẹp hay không mà chắc chắn là bạn ngán cái éo le của chữ tình.
Trong mười thanh niên có đến tám người không yêu vì người tình mình học giỏi, có đầu óc cao thượng, có những hành vi anh hùng mà yêu vì cái mà người ta gọi là nhan sắc. không phải bạn trai nào lúc mơ mộng đều có bóng giai nhân lẻn vô hang ngách của tâm hồn. Mà một khi lao mình vào thì trước sau, dù muốn dù không nó cũng dẫn đến nhịp đàn tối hậu của bản nhạc yêu đương là việc tính giao.
Họ rất đạo hạnh nữa. như ai qua bến nào đó cho tôi nhắn vài câu, thương về đủ thứ. Ai gieo gió thì gặt bão: vì đa ngôn cá nhân họ trở thành đáng ghét đối với nhiều người đã đành mà lời nói họ nói ra còn gieo cho họ nhiều hậu quả khốc hại.
Trong lớp học chẳng hạn: có nhiều cái bạn trai vì tính háo thắng la lối um sùm để đả đảo, hoan nghênh. Không có ý sống đời như một Rosseau với Confession, một Gide với Cahier d'André Walter, bạn trai thường chỉ coi văn thơ là phương thế để thổ lộ tâm sự. Tôi nói cho cả những thiếu nữ sắc sảo vì ái tình mạnh như sự chờ chết có thể làm tâm trí họ lu mờ, vì bạn trai nhất là trong thời nầy rất già mồm mép, rất cáo già khi muốn chiếm hữu người yêu.
Cha mẹ nên cho họ đi thăm bác sĩ và để ý lo cho sức khỏe của họ. Xin nhớ lại những nguyên tắc tâm lý tôi bàn trong chương: đời sống tình cảm của bạn trai. Thú thực với bạn, trong bao nhiêu năm trời lăn lóc với học sinh tôi mến họ lắm.
Họ bào gọt, thoa vuốt mặt. Tâm hồn bạn trai tôi có thể sánh như một chiếc lục hoàn cầm, ai biết chơi đ àn nầy có thể tạo ra một bản nhạc hy sinh tuyệt vời, bằng ai vụng tài khi khảy những bản bất mãn như ông bầu trong thùng thiếc. Thứ tình quái thai có thể làm đời bạn lên mốc.
Nam thanh khi ấy đã làm chồng, làm cha, bắt đầu chán chê người yêu, nghe gánh gia đình nặng trĩu. Vì mồi vật chất mê hoặc, nhiều thế nhân mất đi óc hướng thượng, quên hẳn trên đầu có ai, chết rồi còn lại cái gì. Sợ e trong khi ta muốn tìm sự sạch sẽ, giải sầu cho thân xác, tâm hồn, ta phải chuốc thêm những vết nhơ và khổ não.
Tật nầy thứ bạn trai ấy không dùng tâm linh dục để diệt trừ mà chỉ lo học hành, về sau lúc thành nhân vẫn còn và gây cho họ nhiều hối hận. Lòng bạn trai nao nao quá. Tôi biết khi người ta bàn vấn đề nầy cho bạn, thưa người bạn trai quen biết và chưa quen biết, người ta hay lòng dòng, xa xôi.
Lời này còn nói lên tình yêu quan phòng của tạo hóa khi đã sáng tạo nhân loại. Ngay từ hoa niên, bạn trai đã có thái độ tinh thần nầy. Coi chừng cách ăm mặc, sự dòm ngó của tha nhân, buổi mới ngày đầu tất cả tạo cho họ một mặt ngoài gắng gượng khả ái.
Họ hiểu huấn lệnh của bạn hình như mau hơn bạn, có điều là nghe ẩu để làm bậy. Có nhiều bạn trai đi đến chỗ cẩu thả bên ngoài. Tôi nói ít kỹ lưỡng chớ không dám nói ngủ rồi dậy dụi dụi mắt, tán dóc một hồi rồi đi ăn sáng luôn, mặc dầu trường hợp nầy không phải xảy ra ở ít bạn trai.