Tuy nhiên, vì hoa niên là tuổi bạc, nên tâm hồn họ lắm lúc bị những lực lượng tình cảm nhất là ái tình làm xao xuyến. Có lắm bạn trai mất đi nét mặt non nớt, êm diệu của thời măng sữa. Họ có nhiều đứctính mà nhiều bạn trai có tôn giáo không có.
Họ đã được một bạn lòng nào trong thời xưa cười trong duyên thắm. Đừng mong ở họ đức tế nhị, sự giao cảm của tâm hồn, vẻ đẹp của trầm tĩnh. Về cảnh sống đời sau, về kinh nghiệm họ cười nhạo.
Còn to con đẫy đà như Gô Liát sao lại thua trí Davít nhỏ con để rồi tàn mạng cách đáng tiếc. Lợi là cứu cánh các phương thế kể cả những quỷ kế vẫn là tốt. Bạn trai nếu xét về tình cảm thì nhất định không mạnh hơn phái đẹp đâu.
Có bạn khác không hy vọng gì được yêu, cũng không định yêu nhưng vì quen lối chơi thiếu giáo dục thì hễ gặp bạn gái giai nhân hay không giai nhân cứ chọc. Phần đông tôn giáo, pháp luật, phong tục chỉ làm hàng rào ngăn cản tội dâm công khai. Hôn phối do đó không phải chỉ là một cuộc tính giao mà còn là sự hợp nhất có tính cách nhân xã: tôi muốn nói hợp nhất trí tuệ, ý chí, lương tâm và xã hội.
Nhưng khi muốn nhớ, tuy lâu nhớ, bạn trai nhớ lâu và có thể dùng ký ức để suy luận, tìm ra những kiến thức mới lạ. Không phải nam nữ nào cũng vậy. Họ nói nghịch chỉ để nói nghịch thôi.
Aùo quần họ bảo thợ may cắt theo một kiểu nào đó Âu không Âu, Á không Á, mà xưa không xưa, nay không nay: thời trang riêng của họ. Quan niệm ái tình như vậy giúp ta thấy thoạt đầu, tình yêu chớm nở trong lòng bạn trai cũng như ở con tim bạn gái là tình trong lành, thánh thiện và tối cần cho nhân loại. Trí năng lúc nầy cũng theo đà phát triển của khối óc mà phát triển theo.
Đọc hạnh các thánh công giáo, gương danh nhân thế giới ta thấy bao nhiêu gương người nam tỏ ra có ý chí phi thường nhất là khi ý chí ấy được đượm ơn thánh của Thượng đế. Họ bị kêu bài thì liếc ngang ngó dọc để đánh phép. Họ hy sinh vô vị lợi.
Cũng thời gian nổi mụn, đổi tiếng, phần đông bạn trai bắt đầu có râu, có những lông ở vú và nách. Có thứ bạn trai ác độc hơn cả bạn gái ác độc. Họ ý thức các lối xử tiếp trong gia đình.
Nhà giáo dục đủ tế nhị chỉ dạy cho bạn trai khai thác trực giác. Họ lại la ồn lên bên cạnh người cao tuổi là kẻ thường ngại trước những lời nói thiếu dè dặt, nhỏ nhẹ. Mà bởi muốn sa đọa nên đánh trống lảng, tiếng lương tâm.
Trong lãnh vực học hành, tuy không có trí tưởng tượng tự nhiên phong phú bằng bạn gái, bạn trai được luyện tập về tài năng nầy vẫn làm được những công trình văn hóa do óc tưởng tượng một cách khách quan. Bạn gái thì hướng nội nhiều ít không biết nhưng chắc chắn là hướng ngoại nhiều. Ai trước khi đến già giặn, đều qua thời kỳ như cheo nầy.