Còn thấy giáo thì họ coi là tên mua văn bán chữ mặc dầu có một thiểu số quên sứ mệnh giáo dục của mình. Mà theo tâm lý hễ tình yêu thông phát ra đòi sự đền trả nhất là khi tình yêu ấy bị vi phạm. Tuổi bạn trai là tuổi khủng hoảng, thấy mình cô độc, cần nguồn an ủi, ưa tìm những hình ảnh ái ân để thoa dịu tâm hồn.
Một lương tâm lành mạnh được huấn luyện trong lò tôn giáo, như trong công giáo chẳng hạn, lúc thối tiền lộn, lấy dư của kẻ khác năm cắc bạc là lo âu, bối rối. Mù: vẫn mù, đời họ phải sống trong liều lĩnh hoang mang như kẻ chỉ dẫn họ. Tất cả giá có che đậy bên trong một con người ngu dốt, nông nỗi, non kinh nghiệm, bất tài, trụy lạc cũng không sao.
Họ cứ như vậy mà yêu cho đến khi nào họ thỏa mãn được bản năng truyền sinh. Không phải vìtính tự nhiên tốt nầy mà không có bạn trai đánh lộn. Trong hạng nầy có kẻ hẹp bụng.
Có nhiều đ àn ông ngay lúc bạn mình mới lâm bồn, thấy con đỏ gớm, ngạc nhiên. Chớ nếu dùng nó cách hợp pháp nghĩa là trong hôn nhân thì nó rất tốt đẹp vì nhờ nó mà có nhân loại, trong đó có các vĩ nhân, có thánh nhân mà phần đông là người tu trì độc thân. Họ hy sinh vô vị lợi.
Bạn trai có những tâm cảm ấy không lạ gì. Nếu không có khoa tình yêu thì không làm gì cắt nghĩa được những huyền nhiệm của sáng tạo và bảo tồn vạn vật. Người bạn trai tuy bị những nổi dậy trong tâm hồn lúc hoa niên, vẫn nên giữ lòng bình tĩnh và sứ mệnh cao quý của mình.
Bạn trai nghe lòng mình chuyển động: có một luồn gió lạ về hướng tâm hồn họ. Hỡi bạn trai, đó là kho vàng của lòng bạn. Những khi nhìn con thơ, họ thấy thấp thoáng hình ảnh người bạn lòng mà ngày xưa nâng khăn sửa trấp cho họ.
Nếu thiếu óc khiêm nhu và dè dặt họ có thể cao hứng cho các bậc lão thành là hũ lậu, các kẻ đương hoạt động là lầm đường, người đồng niên với họ là tư lự, giai cấp nhỏ hơn họ là ngây thơ. Đấy lương tâm của một từng lớp bạn trai: nó làm cho con người mất chất người. Francoise nói: Tôi phải săn sóc thân thể tôi để tập nó làm những việc khổ cực của tinh thần.
Cuộc đời do đó có thể hư. Họ bất mãn vì cô kia xấu mà làm kiêu, còn cô khác đẹp lộng lẫy mà hung dữ. Tôi thấy một nền giáo dục đóng cửa tù gây tai hại không ít.
Trong khi yêu, tôi sẽ bàn rộng ở chương sau, bạn trai ít dùng óc phán đoán chu đáo. Sự quen thường quá nhờ hay xã giao làm cho ta không để ý đến những điều đáng ngạc nhiên trong người bạn trai. Điều nầy tôi sẽ nói rõ ở mục sau.
Họ nói nghịch mà đáng thương hại hơn đáng trách. Hái hoa hường trong gai lá rậm. Bạn gái thì ngây thơ mà mà họ thì già mưu mẹo nên họ dùng đủ thứ lời lẽ mía mật để thu tâm.