Tận gốc kẹt cõi lòng họ thấy thiếu một cái gì, cái gì đó không tên, không tuổi. Tâm hồn thanh niên quý báu và mỏng giòn biết bao sánh với bình thủy tinh vật chất. Có nhiều bạn trai có tính nóng nảy, ăn nói, hành động hung tợn, cẩu thả.
Nếu phải phân tích chất ghen giữa hai phái thì có lẽ người ta thấy cách chung có chỗ khác biệt này là ở bạn gái sự ghen nhiều thâm độc hơn. Bạn trai sống ở hiện tại mà vẫn vươn mình về tương lai, ruồng bỏ hiện tại. Họ tưởng người yêu có tâm trạng y như của họ.
Nhiều đ àn bà già giặn, khôn ngoan lấy lại tình yêu khi đã mất chồng nhờ kiên nhẫn dẫn dụ chồng vừa bằng tình âu yếm vừa bằng lẽ phải là điều ăn khớp với tinh thần của chồng. Có bạn trai chủ trương người bạn trăm năm phải có nhan sắc Tây Thi. Xuyên qua lớp kiến tình yêu, bạn thấy người yêu của bạn là tuyệt sắc, tuyệt tài, tuyệt đức.
Ông là trường của khôn ngoan. Nếu xét về trình độ văn minh thì nhân loại tiến xa về văn minh vật chất nhưng nhân loại hình như không tỏ ra khôn ngoan lắm trong vấn đề đề phòng những tập quán xấu phá hoại đức tinh khiết. Bạn gái nào không hiểu ái tình bạn trai lắm lúc tưởng bạn tình của mình lãnh đạm, thay lòng đổi dạ mặc dầu kẻ nầy đang say mê họ.
Gặp ai họ cũng thuyết như chứng minh hai tam giác bằng nhau. Qua những nhận xét trên, bây giờ bạn chắc sẽ thản nhiên trước những sự nổi dậy của xác thịt làm xáo trộn tâm hồn bạn lúc dậy thì. Phước thay những tâm hồn bạn trai nương bóng chân tu.
Họ đem tình yếu ấy hiến cho Thượng đế và nhân loại: thế là họ đi tu, tu vì tận hiến, vì muốn hy sinh, giúp ích chớ không vì trốn đời ích kỷ. Chánh phủ mất tiền bạc cất tiểu học, trung học, đại học đường mà không bắt nhà giáo đ ào luyện tâm đức cho kẻ thụ giáo, không cho môn học làm người vô chương trình, chỉ bắt thi các môn của trí mà bất kể các môn của tâm hồn thì chỉ tạo những thế hệ duy vật, vô hồn có ngày trở giáo hại chánh phủ và bắt chánh phủ cất sẵn cho họ tòa án, thêm lính cảnh sát, nhà thương điên, trại giáo hóa, nhà an trí v. Bạn trai có những tâm cảm ấy không lạ gì.
Xét tâm lý nhân loại, tôi thấy đ àn bà bỉ ổi hơn đ àn ông ở điểm tồi tệ đó. Mà nhất là bạn trai được ân huệ hơn bạn gái ở chỗ dồi dào đời sống tinh thần. Đó là chưa nói những tiếng vĩ đại nào công bình, bác ái, lao công, tư bản, vô sản.
Nếu xét mặt tình cảm thì tôi nhất quyết bạn trai là phái yếu chớ không phải là bạn gái. Nếu sánh với người nữ thì người nam khi bạn tri kỷ ly trần, khổ buồn lâu năm hơn. Nếu ngày ưa có một Monica ngày đêm cầu nguyện cho một Augustin trụy lạc trở về chánh lộ, có một Charles IV vua Hung Gia Lợi trên tử sàng thầm thì xin Thượng đế: Lạy Chúa, xin người hãy cất mạng sống các con của con hơn là để chúng phạm một tội trọng phản nghịch Người, nếu có những song thân như vậy thì tôi ước mong ngày nay được nhiều bà mẹ biết giúp con cái sống thanh khiết khi chúng còn trong quyền kiểm soát của mình.
Thì đối với họ thời gian như đốt trôi giai đoạn: hai giờ Việt văn qua như chốc lát. Họ tiêu xài học phí rịn mồ hôi cha, rướm nước mắt mẹ vì chạy tảo tần lo cho con, vào những việc nhậu với bạn trai để thảo luận về chương trình yêu, kế hoạch yêu. Tôi muốn nói bạn trai ấu trĩ có xu hướng tự nhiên hiểu biết về người, về sự vật, về hiện tượng theo những dữ kiện cung cấp bởi ngũ quan hơn là do sự suy luận già giặn.
Họ không nghĩtính loài người là trống miệng. Họ chưa có quyền chức vì chưa làm việc xã hội, chưa có quyền lực vì còn lệ thuộc gia đình, cũng không có quyền thế vì chưa làm nên việc gì khả quan. Người bạn trai tu hành giàu đại đảm, lòng quảng đại tận hiến cuộc đời mình để làm hài lòng Thượng đế và cứu vớt đồng loại.