Nếu những chương đó có những câu tóm lược trong phần mở đầu hay kết thúc như thường thấy, hãy đọc chúng thật kỹ. Nhận định lại chứa đựng thuật ngữ. Bạn sẽ nhanh chóng liệt kê được những từ quan trọng mà Adam Smith sử dụng như: lao động, vốn, đất đai, lương, lợi nhuận, sự thuê mướn, hàng hoá, giá cả, trao đổi, tiền,… cũng như các từ chuyên môn mà Darwin dùng như: tính đa dạng, giống loài, sự chọn lọc, sinh tồn, thích nghi, lai, đấu tranh,…
Trình tự này phụ thuộc vào đề tài nghiên cứu nhưng chúng tôi có thể đưa ra vài chỉ dẫn. Tuy nhiên, cần nhớ rằng những từ giống nhau tại những thời điểm, vị trí khác nhau, lại được sử dụng với nghĩa khác nhau. Không phải lúc nào chúng ta cũng có thể đọc nhiều câu chuyện lịch sử khác nhau viết về cùng một sự kiện.
Cũng có thể, văn phong này được ưa thích nhờ tác phẩm Pensees của Pascal (tất nhiên, Pascal không hề có ý định để tác phẩm của mình trở thành những câu nói ngắn và bí hiểm. Việc này xuất phát từ những hiểu biết còn chung chung và khá mơ hồ về cuốn sách. Nếu bạn nhớ những gì một tác giả nói, nghĩa là bạn đã học được điều gì đó khi đọc tác phẩm của người đó.
Nếu độc giả tiếp tục theo đuổi vấn đề, có thể tác giả sẽ cung cấp thêm những thông tin khiến anh ta thay đổi quan điểm. Họ trình bày thẳng thắn về các quan điểm triết học chứ không đưa ra các mâu thuẫn về ý kiến hay giả thuyết như của Platon. Nếu lập luận đúng đắn thì kết luận sẽ dược suy ra từ giả thuyết.
Độc giả bình thường trong đó có bạn có thể tiếp cận các tác phẩm đó. Chúng ta đã quen với những kiểu trộn lẫn như vậy nhưng với trường hợp của khoa học xã hội thì có khác. Nói đúng hơn, tìm thấy nó thì cũng là thấy trong mâu thuẫn giữa những câu trả lời trái ngược nhau, mà phần nhiều các câu trả lời đó đều chứa đựng những dấn chứng rất thuyết phục và những lý do xác đáng để củng cố cho chúng.
Nhưng điều này không phải lúc nào cũng đúng hoàn toàn. Bất đồng chỉ là sự chống đối vô nghĩa trừ phi người ta xem xét nó với hy vọng tìm ra giải pháp cho một vấn đề cụ thể. Tình yêu đơn thuần là tên gọi của sự hấp dẫn mà hầu hết các sinh vật đều cảm thấy đối với bạn khác giới.
Các phần được kết hợp và lồng ghép với nhau khi trình độ thực hiện đã lên đến mức tự động hoá. Như vậy, họ vừa phải tiếp thu kiến thức bề nổi của cuốn sách, vừa phải cố gắng hiểu cuốn sách muốn nói gì. Theo cách hiểu cũ, thơ được sáng tác từ nơi sâu thẳm tâm hồn nhà thơ; khởi nguồn của những vần thơ là một nơi bí ẩn trong thế giới sáng tạo của lý trí hoặc tâm hồn.
Không có gì đáng ngạc nhiên nếu bạn đọc một cuốn sách nhằm nâng cao nhận thức mà bạn không thể hiểu hết các từ trong sách. Chúng tôi không muốn áp đặt tên các sách hoặc nhóm sách tốt cho bạn. Tiếp đó, học sinh mới học cách nhận biết các từ cấu thành câu đó, và cuối cùng là các chữ cái tạo nên các từ.
Anh ta không thể thấy những thứ mà chúng ta không thể, mà chỉ có thể nhìn rõ hơn hay nhìn theo cách hơi khác so với chúng ta. Giả sử, bạn xác định được một vài nét chung trong rất nhiều quan niệm về tình yêu. Cách đọc thụ động không thể giúp bạn đánh giá cao một cuốn tiểu thuyết hay hiểu được một cuốn sách triết học.
Tức là, chúng ta không có nhiều cơ hội để biết được sự thật của vấn đề, biết chuyện gì thật sự đã xảy ra. Sự đồng ý của con người về bản chất của các sự việc trong bất cứ lĩnh vực nào đều tạo ra một số suy đoán về tính chân thực của các ý kiến thường gặp. Tuy nhiên, trong quá trình sắp xếp đó, bạn không thể tránh khỏi mắc lỗi.